SOWA OPAC : Gminna Biblioteka Publiczna w Burzeninie

13 wyników

Książka

W koszyku

oceń

Którędy na wolność? : historia pierwszej dziewczyny, która uciekła z Auschwitz / Marta Byczkowska-Nowak. - Warszawa : Prószyński Media, 2021. - 327, [1] strona ; 21 cm.

Autor

Byczkowska-Nowak Marta (1984- ).

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Nowak, Janina (1917-1999) Auschwitz-Birkenau (niemiecki obóz koncentracyjny) II wojna światowa (1939-1945) Niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne Kobieta Więźniowie obozów Ucieczki więźniów Polska

Gatunek

Powieść

Powieść inspirowana prawdziwą historią Janiny Nowak, pierwszej kobiety, której udało się uciec z KL Auschwitz. Jej ucieczka była powodem utworzenia pierwszej kompanii karnej dla kobiet (tzw. Budy). Powieściowa Janka jest każdą kobietą, która przeżyła piekło obozu i zdecydowała się o nim opowiedzieć, nie będąc jednocześnie żadną z nich. Jest postacią fikcyjną, której los został utkany na kanwie kilku kluczowych faktów z życia pierwowzoru, setek relacji byłych więźniów obozów koncentracyjnych, drobiazgowo oddanych realiów życia w obozie i wizji autorskiej na temat tego, jak mogła wyglądać historia ucieczki w stronę wolności. Wolności, która jest piękną ideą, przedmiotem rozważań filozofów i etyków i czymś tak realnym jak lodowaty nurt rzeki, w której czasem odważnie trzeba się zanurzyć.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Burzenin Wypożyczalnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Tajemnice obozu Golditz : wspomnienia niemieckiego strażnika oflagu / Reinhold Eggers ; tłumaczył Paweł Szadkowski. - Wydanie I. - Poznań : Wydawnictwo Replika, 2021. - 383, [1] strona ; 21 cm.

Autor

Eggers Reinhold Szadkowski Paweł

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Eggers, Reinhold Obóz jeniecki Colditz Jeńcy wojenni Obozy jenieckie Strażnicy obozów Ucieczki więźniów Colditz (Niemcy)

Gatunek

Pamiętniki i wspomnienia

Dziedzina i ujęcie

Historia

Oflag IV C Colditz – najsłynniejszy specjalny obóz jeniecki II wojny światowej. W tym posępnym zamku na urwistej skale Niemcy więzili alianckich oficerów uznawanych za szczególnie ważnych oraz tych, którzy zasłynęli ucieczkami z innych obozów. Oto wyjątkowa opowieść o Colditz widzianym niemieckimi oczami. Jej autor był członkiem obozowego personelu przez większość wojny. Z czasem awansował do funkcji oficera bezpieczeństwa i zastępcy komendanta. Na kartach książki przewija się cała plejada niezwykle barwnych postaci, gdyż do Colditz trafiali wyłącznie ludzie o bogatej historii ucieczek lub istotnym znaczeniu politycznym. W murach zamku przesiadywali zatem najbardziej zawzięci i błyskotliwi alianccy oficerowie, którzy wpadli w niemieckie ręce. Przez całą wojnę ani na chwilę nie porzucali prób wyrwania się na wolność. Ich codzienny oręż stanowiły podkopy, blefowanie, przebieranki, wręczanie łapówek wartownikom, podrabianie dokumentów i cała gama najprzemyślniejszych sztuczek mających wywieść Niemców w pole. Z kolei Eggers i jego ludzie nie ustawali w wysiłkach, aby niestrudzonych uciekinierów powstrzymać… [https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4993094/tajemnice-obozu-colditz-wspomnienia-niemieckiego-straznika-oflagu]

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Burzenin Wypożyczalnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 93/94 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Uciekałem pięć razy : walijski gwardzista w szeregach Armii Krajowej / John Elwyn Jones ; przekład z języka walijskiego Marta Listewnik. - Zakrzewo : Wydawnictwo Replika, 2017. - 316 stron, [8] stron tablic : ilustracje ; 21 cm.

Autor

Jones John Elwyn (1921-2008).

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Jones, John Elwyn (1921-2008) Jeńcy wojenni Ucieczki więźniów II wojna światowa (1939-1945) Wielka Brytania

Gatunek

Pamiętniki i wspomnienia

Dziedzina i ujęcie

Historia

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Burzenin Wypożyczalnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 93/94 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

(Mikun ; 2)

Autor

Kościelny Piotr (1978- ).

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Policjanci Przestępstwa ze szczególnym okrucieństwem Seryjni zabójcy Ucieczki więźniów Dolny Śląsk

Gatunek

Powieść Thriller

W latach dziewięćdziesiątych okolicami Wschowy wstrząsnęła seria brutalnych morderstw. Zbrodniarz został nazwany Kuśnierzem i przez długi czas pozostawał bezkarny. Zmiany ustrojowe w kraju nie sprzyjały wyjaśnieniu sprawy i poszukiwaniom mordercy. Z czasem jednak został złapany, a podczas obławy życie straciły kolejne osoby. Po wielu latach psychiatrzy uznali, że Kuśnierz nigdy nie przestanie mordować i jedynym wyjściem jest umieszczenie go w ośrodku dla bestii. Przez odizolowanie od społeczeństwa i długotrwałe odosobnienie mężczyzna zaczął coraz bardziej staczać się w odmęty szaleństwa i obłędu. O wszystko winił żonę i syna. W dodatku podczas transportu do Gostynia zdołał uciec i odzyskać wolność. Czy teraz zapragnie wyrównać rachunki? A może odmieni swoje życie i powróci na obrzeża normalności? Jak w tym wszystkim odnajdzie się jego syn?

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Burzenin Wypożyczalnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Płytkie groby na Syberii / Michał Krupa ; słowem wstępnym opatrzył Neal Ascherson ; przełożyła Maja Justyna. - Wydanie I. - Poznań : Dom Wydawniczy Rebis, 2020. - 248 stron : mapa ; 24 cm.

(Historia)

Autor

Krupa Michał (żołnierz). Ascherson Neal (1932- ). Justyna Maja.

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Krupa, Michał (żołnierz) Jeńcy wojenni Łagry (ZSRR) Szpiegostwo Ucieczki więźniów Polska Syberia (Rosja)

Gatunek

Pamiętniki i wspomnienia

Dziedzina i ujęcie

Historia

Z Syberii do Afganistanu ? prawdziwa historia ucieczki polskiego więźnia Gułagu. Słowem wstępnym opatrzył Neal Ascherson. W 1939 roku Michał Krupa został aresztowany we wschodniej Polsce, wówczas okupowanej przez ZSRR, i oskarżony o szpiegostwo na rzecz Niemiec. Piekło zaczęło się dla niego od przesłuchań i tortur w osławionym więzieniu śledczym na moskiewskiej Łubiance. Uznany za winnego, został zesłany na Syberię do łagru Peczora. Tam na co dzień spotykał się z wyrafinowanym okrucieństwem i próbował przetrwać w skrajnie trudnych warunkach, w których więźniowie skazani na katorżniczą pracę na ogół nie przeżywali roku. Niemalże cudem zdołał się wydostać z łagru w ogólnym chaosie, który zapanował po niemieckiej inwazji na Związek Radziecki. Odbył morderczą podróż z Syberii do Afganistanu, gdzie wreszcie znalazł się w bezpiecznym miejscu. Historia życia Michała Krupy to niezwykła opowieść o woli przetrwania człowieka w obliczu drastycznych przeciwności losu. Autor daje świadectwo sadyzmu Stalina i opresyjności reżimu, który stworzył. Powyższy opis pochodzi od wydawcy.

aktualnie wypożyczona

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Burzenin Wypożyczalnia

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 93/94 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Nas nie złamią : jak Polacy uciekali z Auschwitz / Mirosław Krzyszkowski, Bogdan Wasztyl. - Wydanie I. - Kraków : Znak Horyzont, 2022. - 315, [5] stron, [16] stron tablic : faksymilia, fotografie, ilustracje, portrety ; 22 cm.

Autor

Krzyszkowski Mirosław (1964- ). Wasztyl Bogdan (1964- ).

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Auschwitz-Birkenau (niemiecki obóz koncentracyjny) Okupacja niemiecka Polski (1939-1945) Ucieczki więźniów Więźniowie obozów Oświęcim (woj. małopolskie)

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Historia

Mówiono im, że z Auschwitz można wyjść tylko przez komin. Nie uwierzyli. Niezłomni z obozu śmierci nie zawahali się postawić niemieckim katom. I poznali cenę wolności. Jeśli trafisz do obozu... Poczujesz paraliżujący strach. Zachowasz się jak zwierzę. Popadniesz w apatię i umrzesz albo podejmiesz próbę obrony własnego człowieczeństwa. Przy odrobinie szczęścia twoi oprawcy nie zabiją cię przy pierwszej okazji. Jeśli będziesz bezwzględny, przetrwasz, ale nie zachowasz godności. Jeśli uciekniesz, zginą twoi towarzysze i bliscy. A jeżeli uda ci się ocalić życie i wyrwać z obozu, czy staniesz znowu do walki z okupantem? Zaryzykujesz? W piekle na ziemi nie ma dobrych wyborów. Ale musisz wybrać... [nota wydawcy]

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Burzenin Wypożyczalnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 93/94 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Dama z woalką / Paulina Kuzawińska. - Warszawa : Lira Wydawnictwo, 2020. - 296, [5] stron ; 21 cm.

(Madeline Hyde. 3)

Autor

Kuzawińska Paulina.

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Spirytyzm Ucieczki więźniów Zaręczyny Nawiedzone zamki Dwory Arystokracja Anglia (Wielka Brytania)

Gatunek

Powieść historyczna Kryminał Thriller

Są domy, w których mieszkają duchy przeszłości. Niektórych drzwi lepiej jest nie otwierać… Młoda arystokratka Madeline Hyde jedzie do posiadłości Wzgórze Mgieł, gdzie w czasie świąt Bożego Narodzenia ma spotkać się z ojcem i przyjąć oficjalne zaręczyny swojego ukochanego Jonatana. Kiedy otwiera od lat nieużywane pokoje domu, który odziedziczyła po zmarłej ciotce, zaczynają nawiedzać ją koszmarne sny. Tajemnice domowników powoli wychodzą na jaw, a plany na przyszłość popadają w ruinę. Tymczasem na otaczających dom wrzosowiskach ukrywa się zbiegły morderca…

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Burzenin Wypożyczalnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Nocni myśliwi: Jak Polacy zorganizowali najsłynniejszą ucieczkę z nazistowskiego obozu / Marek Łuszczyna. - Kraków : Wydawnictwo Znak, 2021. - 298, [3] strony : fotografie ; 21 cm.

Autor

Łuszczyna Marek.

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Obozy jenieckie Ucieczki więźniów Lotnictwo wojskowe Polska Wielka Brytania Niemcy

Polscy lotnicy. Niemiecki obóz. Spektakularna międzynarodowa ucieczka Dla nazistów była ona kompromitacją Brytyjczycy chwalą się nią do dziś O Polakach nie pamięta nikt. Najbardziej spektakularna akcja drugiej wojny światowej, w której kluczową rolę odegrali nasi rodacy. Historia najsłynniejszej ucieczki opowiedziana po raz pierwszy z polskiego punktu widzenia.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Burzenin Wypożyczalnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 93/94 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Czerwoniec / Jacek Piekiełko. - Wydanie pierwsze. - Warszawa : Skarpa Warszawska, 2023. - 347, [5] stron ; 21 cm.

Autor

Piekiełko Jacek (1989- )

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Przestępcy Więziennictwo Ucieczki więźniów Kara śmierci ZSRR

Gatunek

Powieść Kryminał

Siergiej Madujew nie miał łatwego życia. Jego dzieciństwo to dom dziecka i ulica, gdzie trafiał zawsze, gdy władze ZSRR internowały jego matkę ze względu na pochodzenie. Już od najmłodszych lat musiał nauczyć się kraść, aby wykarmić rodzeństwo. W dorosłym życiu szybko został skazany. Zaraz gdy osiągnął pełnoletność trafił do zakładu karnego. Wyszedł po sześciu latach, by za kilka miesięcy znowu wrócić do więzienia, tym razem z wyrokiem piętnastu lat. W 1988 r. przeniesiono go do otwartego zakładu karnego tzw. kolonii-osady, z której szybko uciekł. Został wpisany na listę poszukiwanych przestępców. Wtedy tak naprawdę rozpoczął się brutalny rajd po ZSRR, a nad Madujewem zawisła kara śmierci. Siergiej Madujew, znany pod pseudonimem Czerwoniec, miał swoje zasady. Taksówkarzom płacił zawsze w dziesięciorublowych banknotach, nie oczekując reszty. W niektórych sytuacjach podczas rabunków „pomagał” ofiarom. Elegancko ubrany, szarmancki dla kobiet, uprzejmy dla rozmówców. Wyrafinowany manipulator czy mężczyzna o gołębim sercu? Morderca czy ofiara systemu? Opowieść inspirowana prawdziwymi wydarzeniami. [Powyższy opis pochodzi od wydawcy].

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Burzenin Wypożyczalnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Nasze drzewa są jeszcze młode / Wioletta Sawicka. - Warszawa : Prószyński i S-ka, 2024. - 334, [1] strona ; 21 cm.

(Opowieść warmińska / Wioletta Sawicka ; 3)

Autor

Sawicka Wioletta (pisarka).

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

II wojna światowa (1939-1945) Miłość Niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne Niemcy (naród) Polacy Ucieczki więźniów Prusy Wschodnie Warmia

Gatunek

Powieść obyczajowa Saga rodzinna

Trzecia część cyklu. Prusy Wschodnie, II wojna światowa. Lizka nadal przebywa w Hohenbruch, gdzie śmierć zbiera obfite żniwo. Nadzieja, że spełni się wszystko, co kiedyś obiecali sobie z Franzem Reiterem, pozwala jej przetrwać obozowe piekło. Pokrzepienie w niedoli daje także przyjaźń z Bogną, wierzącą niezłomnie, że jeszcze nie pora umierać, że dopiero zaczną żyć i kochać, a drzewa, z których kiedyś zostaną zrobione ich trumny, są jeszcze młode. Franz i Augusta robią, co w ich mocy, aby wydostać Lizkę z lagru, niestety, bez skutku. Dzięki pomocy więźniarek udaje jej się uciec z Hohenbruch razem z nowo narodzonym dzieckiem jednej z kobiet. Lecz droga do domu okaże się dłuższa niż odległość od niego. Tymczasem zachłystującym się ideologią Trzeciej Rzeszy starszym braciom Reiterom los zaczyna wystawiać pierwsze rachunki za popełnione zbrodnie. Jak powiedziała Augusta, po czasie winy przychodzi czas kary. Poprzedni tom nosi tytuł "Ocali nas miłość".

brak informacji o dostępności

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Burzenin Wypożyczalnia

Brak informacji o dostępności: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Krzyk wiatru / Seweryna Szmaglewska. - Warszawa : Prószyński Media, 2021. - 266 stron : fotografie ; 21 cm.

Autor

Szmaglewska Seweryna (1916-1992).

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Szmaglewska, Seweryna (1916-1992) Auschwitz-Birkenau (niemiecki obóz koncentracyjny) Kobieta Marsze śmierci Niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne Ucieczki więźniów Więźniowie obozów Polska

Gatunek

Powieść

Literacki powrót autorki "Dymów nad Birkenau" do obozowej rzeczywistości. W naszym transporcie było jedno młode małżeństwo żydowskie; jak się dowiedzieli, że jedziemy do Oświęcimia, to zrozumieli, co to znaczy. Może rozpaczali? Nic podobnego! Żegnali się, on ją kochał przez całą drogę, przy wszystkich, jakby byli sami. To właśnie jest piękne. Żyć do końca pełnią siebie.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Burzenin Wypożyczalnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Zapowiada się piękny dzień / Seweryna Szmaglewska. - Warszawa : Prószyński i S-ka - Prószyński Media, 2020. - 401, [7] stron : portrety ; 21 cm.

Autor

Szmaglewska Seweryna (1916-1992).

Forma i typ

Książki Proza Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Auschwitz-Birkenau (niemiecki obóz koncentracyjny) Kobieta Więźniowie obozów Niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne Marsze śmierci Ucieczki więźniów Oświęcim (woj. małopolskie)

Gatunek

Powieść Pamiętniki i wspomnienia

Kontynuacja "Dymów nad Birkenau", jednej z najważniejszych relacji o obozie Auschwitz-Birkenau. "Lepiej pełzać na czworakach, podpierając się odrąbanymi kikutami, ale żyć. Takie jest najpotężniejsze prawo człowieka. Chęć życia. Przymus życia. Nawet obóz tylko w nielicznych stłumił instynkt istnienia. Gryźć ręce z bólu, z rozpaczy, z utraty wszelkich złudzeń - ale żyć." W styczniu 1945 roku hitlerowcy na wieść o zbliżającej się armii radzieckiej zaczęli zacierać ślady swojej zbrodni i ewakuowali więźniów Oświęcimia. Tysiące schorowanych i wygłodniałych ludzi pognano w marszu śmierci na zachód. Wiadomość o klęsce Niemców rodzi bunt. Trzem więźniarkom udaje się uciec. Po latach Oświęcimia muszą znaleźć siłę do walki o swą wolność, o swoje życie. Wydanie zawiera fragmenty najważniejszych recenzji o książce. "Działo się to wczoraj. Ale, żeby nie wróciło dziś ani jutro, potrzebna jest biała broń cywilizowanego człowieka: świadomość. Umiejętność pojmowania, po co, dlaczego, za co ludzie padali wówczas na śnieg przy śląskiej drodze, naznaczeni czerwonym śladem krwi." Seweryna Szmaglewska "Ta książka przesiąknięta jest optymizmem. Pokazuje człowieka, który po latach Oświęcimia ma siłę do walki o swą wolność, o swe życie. W walkę przeciw bestialstwu angażuje wszystkie siły i nic nie jest zdolne zmniejszyć wiary w sens tej walki." Stanisław Sapało

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Burzenin Wypożyczalnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Ucieczka z Auschwitz / Alfréd Wetzler ; przełożyli Katarzyna Dudzic-Grabińska i Tomasz Grabiński. - Warszawa : Marginesy, 2021. - 388, [4] strony ; 21 cm.

Autor

Wetzler Alfred (1918-1988) Dudfzic-Grabińska Katarzyna GrabińskiTomasz Lánik Jozef (1918-1988) Varnai-Wetzler Peter

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka Proza

Przynależność kulturowa

Literatura słowacka

Temat

Wetzler, Alfred (1918-1988) Auschwitz-Birkenau (niemiecki obóz koncentracyjny) Więźniowie obozów Ucieczki więźniów Obozy koncentracyjne Ocaleni z Holokaustu Niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne

Gatunek

Pamiętniki i wspomnienia Powieść autobiograficzna

Oparta na faktach powieść uciekiniera z Auschwitz. Bohatera, którego odwaga uratowała życie dziesiątków tysięcy ludzi. Wiosną 1944 roku, po niemal dwóch latach nieustającego strachu, głodu, bestialskich mordów i nieludzkiego traktowania, dwóch słowackich Żydów uciekło z Auschwitz. Zabrali ze sobą dokumenty – plany obozu, krematoriów i komór gazowych, spisy tysięcy ludzi skazanych na śmierć tylko dlatego, że urodzili się w niewłaściwym kraju lub niewłaściwej rodzinie. Obaj wiedzieli, że bez twardych dowodów nikt nie uwierzy w to piekło na ziemi. Najbardziej przekonująca okazała się etykieta zerwana z kanistra z cyklonem B, początkowo służącego do odkażania baraków i odzieży, później używanego do szybkiej i efektywnej eksterminacji więźniów. Dzięki nim świat po raz pierwszy zyskał niepodważalne dowody na koszmar panujący za pilnie strzeżonym ogrodzeniem z drutu kolczastego. "Ucieczka z Auschwitz" to sfabularyzowane – ale nadal w pełni prawdziwe – wspomnienia Alfréda Wetzlera z lat katorgi. Fragment historii ludzkości, o którym wszyscy chcieliby zapomnieć, ale każdy ma obowiązek pamiętać. Wstrząsające świadectwo zła oraz dowód ludzkiej siły, wiary i niezłomności.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Burzenin Wypożyczalnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 93/94 (1 egz.)